Alex Muhring over de energietransitie – Voor de Ommekeer
De zonne-energiesector groeit exponentieel. Hoe is het dan mogelijk, dat pas vier tot zes procent van de Nederlandse daken voorzien van zonnepanelen? En waar komt de afwachtende houding vandaan met betrekking tot zonne-energie? Alex Muhring, directeur van Zoncoalitie, ging in gesprek met Paul van Liempt van ‘Voor de Ommekeer’: een Nederlands journalistiek platform dat mensen uit verschillende disciplines bij elkaar brengt om na te denken over de grote veranderingen van deze tijd. De opname van het gehele item is onder aan dit artikel te zien.
Samenwerken wanneer het gaat over verduurzaming
De energietransitie is in volle vaart aan de gang en de zonne-energiesector groeit hard. Er komen steeds meer initiatieven en aanbieders die hun steentje willen bijdragen. Ook vastgoedeigenaren zien steeds meer de toegevoegde waarde van zonne-energie op hun dak. Tegelijkertijd is de vastgoedmarkt een conservatieve markt. Op de vraag hoe het komt dat twee verschillende sectoren die in de praktijk erg verschillen, toch goed kunnen samenwerken wanneer het gaat over verduurzamen antwoord Alex Muhring: “Projecten die via ons platform tot stand zijn gekomen laten zien dat het financieel aantrekkelijk is om te verduurzamen. Eigenaren van commercieel vastgoed laten zich vaak leiden door financiële logica. Ondanks dat er in de voorgaande jaren wat terughoudend werd gereageerd, is de sceptische houding erg aan het afnemen. In het beginsel kregen we dikwijls de vraag of ‘een zonnepaneel niet meer stroom heeft gekost om te maken dan dat het oplevert’, of ‘is een zonnepaneel niet erg brandgevaarlijk’. Vastgoedeigenaren zijn hier wat meer ontspannen in geworden. De materie is bekender en ook zijn er meer partijen voorgegaan met het plaatsen van zonnepanelen. Als je ziet dat het goed werkt, dan willen er meer sneller doorpakken.”.
Zonnepanelen zijn een add-on investment
Andere bedrijven zouden een voorbeeld kunnen nemen aan de verbindende rol van Zoncoalitie. Dat partijen op deze manier bij elkaar worden gebracht werkt als een katalysator voor andere initiatieven. Dat is een verantwoordelijkheid. “Partijen bij elkaar krijgen, daar heb je nogal een stevige achtergrond voor nodig. Welke achtergrond heb jij daarin?”. Alex Muhring komt oorspronkelijk uit de bancaire sector. Hij werkte als bankier in Londen stroomde hierna door als investment manager in Oost-Europa. “In mijn tijd als investment manager heb ik geleerd hoe investeringsfondsen werken en denken, en hoe de afweging om bepaalde investering wel of niet te doen wordt gemaakt. Als je kijkt naar zonnepanelen bijvoorbeeld, dan kun je zeggen dat dit een add-on investment is voor een vastgoedeigenaar: er is al geïnvesteerd in een gebouw en je investeert nu in iets wat daar nog bij komt.”
“Bij Zoncoalitie begrijpen we goed hoe die rationale is van het maken van afwegingen voor het investeren in zonnepanelen ja of nee, en wij proberen dan ook om de vastgoedproffesional in staat te stellen om de keuze die hij maakt goed te kunnen beargumenteren. Dat is iets wat lastig kan zijn als je nog nooit met de materie waar je over moet beslissen hebt gehandeld. Daarom leggen we goed uit wat de risico’s zijn en wat het oplevert. Door onzekerheden uit de businesscase te halen, wordt de materie minder abstract. Naarmate het minder abstract wordt begint een zonnestroom project te leven en krijg je meer toewijding van alle betrokken partijen.”
“Zonnepanelen zijn een add-on investment voor een vastgoedeigenaar: er is al geïnvesteerd in een gebouw en je investeert nu in iets wat daar nog bij komt.”
Koudwatervrees van vastgoedeigenaren
“Maar, veel vastgoedeigenaren hebben nog steeds koudwatervrees.” Merkt Paul van Liempt op. “Hoe pak jij dat aan?”.
“Bij Zoncoalitie zorgen we ervoor dat de vastgoedeigenaar de scope goed begrijpt en alle kaarten zelf in handen krijgt. Dit verschilt per gebouw in termen van draagkracht, dak-dekking, elektrische inpassing en verbruik. Hieruit volgt dan een bepaalde capaciteit. Vervolgens vragen we de benodigde subsidies aan en zorgen we dat de juiste papieren aanwezig zijn.”. Op deze manier krijg je een compleet dossier, op basis waarvan alle keuzemogelijkheden kunnen worden besproken. Bijvoorbeeld of je zelf wil investeren in het zonnestroom project of juist niet. Eigendom heeft weer andere voordelen dan het dak verhuren aan een derde partij. “Er valt voor elke structuur iets te zeggen. Er zijn voor- en nadelen. Door alles inzichtelijk te maken proberen we te kijken wat het beste past bij de specifieke eigenaar.”
De zonne-energiesector in Nederland
De zonne-energiesector groeit exponentieel: “Elke ledenvergadering vragen wij aan onze leden wat hun groei het afgelopen jaar was. Een groei van 70% per jaar is niet ongebruikelijk. Dat is enorm veel.” Toch liggen er maar op zo’n vier tot zes procent van de Nederlandse daken zonnepanelen. “Wat gaat het uiteindelijke verschil maken, ” vraagt Paul van Liempt zich af “is het doel om op 100% van alle daken in Nederland, beginnend in Amsterdam, zonnepalen te leggen?”. Dat is niet nodig volgens Alex Muhring. We kunnen ons prima beperken tot de daken waar zonnepanelen niet extreem zichtbaar zouden zijn. “Het is niet nodig om de gehele grachtengordel onder de panelen te leggen. Esthetiek is belangrijk en daarbij is het gewoon niet nodig. Er zijn veel efficiëntere slagen te maken in bijvoorbeeld de logistiek en industrie van Nederland.”
“Zonnepanelen moeten worden gelegd als deel van de energietransitie. Maar wanneer je kijkt naar bijvoorbeeld Duitsland, met hun Energiewende liepen zij enorm op kop. Nu komen daar toch een hoop sceptische geluiden vandaan.” Benoemt Paul van Liempt. Nederland pakt de energietransitie op een andere manier aan dan Duitsland. “Nederland heeft goed om zich heen gekeken en heeft geleerd van de landen om zich heen,” zegt Alex Muhring “bijvoorbeeld met subsidies. Daar doen wij het al een slag beter. De Nederlandse subsidies zijn erg duidelijk en met een einddoel. De SDE-subsidie heeft bijvoorbeeld een periode van vijftien jaar. In die vijftien jaar verdien je je investeringen natuurlijk ruimschoots terug. Gemiddeld ligt dit zelfs onder de negen jaar. Als je dan bedenkt dat zonne-instalaties een technische levensduur hebben van vijfentwintig jaar zit er ook nog een aantrekkelijk staartstuk in de investering.”
“De risico’s zijn samen te vatten als ‘komt de zon op’, ‘betaalt de Nederlandse staat de subsidies’ en ‘gebruiken we nog energie’. Dat vind ik als ex-bankier een heel acceptabel risico.”
“Het rendement op deze add-on investment is doorgaans erg goed.”. Er is altijd een risico, een rendement is natuurlijk nooit te garanderen. “De risico’s,” stelt Alex Muhring “zijn samen te vatten als ‘komt de zon op’, ‘betaalt de Nederlandse staat de subsidies’ en ‘gebruiken we nog energie’. Dat vind ik als ex-bankier een heel acceptabel risico.”