De 10 meestgestelde vragen over Solar Asset Management

Uiteindelijk heb je met mensen te maken en meerdere stakeholders rondom het vastgoed. Zij hebben veelal verschillende belangen (split incentive). Daarbij kan je uiteraard denken aan de dynamiek tussen huurder en verhuurder maar vergeet ook niet de belangen van de verzekeraar, de overheid. In dit artikel bespreken we de belangrijkste vragen rondom dit landschap. 

  

1. Hoe weet ik zeker dat mijn zonnesystemen technisch gezien goed (blijven) presteren? 
Dit is misschien wel de belangrijkste vraag als je het over Solar Asset Management hebt.  

Allereerst is het belangrijk om te vermelden dat succesvolle exploitatie van zonnesystemen in grote mate afhangt van de manier waarop de installatie tot stand is gekomen. Echter is dat geen onderwerp van dit artikel, maar wel het vermelden waard omdat je daar echt het verschil kunt maken.  

 
Als je zonnesystemen in beheer hebt dan zijn de volgende zaken belangrijk voor technische performance: 

- Technische monitoring, waarbij de geavanceerdheid van de bewakingsplatforms afhangt van de precieze omvang van het systeem. Voor grotere systemen zijn meer geavanceerde bewakingslagen nodig.  
- Een hoogwaardige O&M-overeenkomst, inclusief preventief en indien nodig correctief onderhoud of garantie en beheer van reserveonderdelen. 
- Gegevensanalyse om inzicht te krijgen in optimalisatiemogelijkheden zoals het aanpassen van oude installaties. 
 
 

2. Hoe kan ik er zeker van zijn dat mijn EPC-partij haar O&M-verplichtingen (operations & maintenance) nakomt? 
Zoals gezegd is een periodiek preventief onderhoudsprogramma belangrijk. Hiermee kan je afwijkingen die niet direct door de monitoringssoftware worden opgepikt, snel vaststellen.  
 
Denk hierbij aan een jaarlijkse visuele inspectie, waar vaak ook metingen uitgevoerd worden op de omvormer en strings. Daarnaast is er de periodieke Scope 12 keuring (3-5-jaarlijks). 
 
Omdat dit heel erg voor de hand ligt wordt door veel EPC-partijen (leveranciers) monitoring in combinatie met O&M aangeboden. In de meeste gevallen krijg je een inlog van het omvormer portaal, echter in de praktijk blijkt dat er veel blijft liggen. Het is vaak ook niet de core business van EPC’ers. We zien vaak storingen van maanden oud die onopgelost blijven, andere veelvoorkomende issues zijn bijvoorbeeld  

  • Communicatiefouten (bijv. 4G werkt niet waardoor de omvormer de opwekdata niet kan versturen).  
  • Omvormers of strings werken niet door voltage-issues.  
  • Menselijke fouten waardoor het systeem uit staat (bijvoorbeeld niet meer aangezet na werkzaamheden in het gebouw). 
  • Ook zijn de verschillende omvormerportalen gemaakt door technici voor technici en is voor leek moeilijk te onderscheiden wat aandacht vereist en wat niet. Daarnaast zie je in de markt veel verschillende onderhoudsprogramma’s en -contracten. Dit is een teken dat de markt nog redelijk onvolwassen is en dus de belangen van de vastgoedeigenaren nog onvoldoende vertegenwoordigt. O&M-contracten zijn zo vrijwel altijd in het voordeel van de EPC’er geschreven. 
 
Hoe zit het dan met de garanties die worden afgegeven?  
Deze garanties zijn vaak afgegeven door de fabrikant op de verschillende componenten van het zonnesysteem (panelen, omvormers, onderstellen etc.). Je hebt pas wat aan die garanties op het moment dat je in de gaten hebt dat je zonnesysteem niet presteert doordat er bijvoorbeeld een element stuk is gegaan.   
 
Daarnaast bestaan er productiegaranties, waarbij een bepaald aantal kWh gegarandeerd wordt door de EPC’er. Ook hier zien we veel verschillende varianten en een bepaalde onvolwassenheid in de markt waardoor het moeilijk is om die garanties goed te doorgronden. Wordt er bijvoorbeeld wel of niet gecorrigeerd voor weeromstandigheden?  
 

3. Wat zijn de financiële prestaties van mijn zonnesysteem? 
Hoe je inzicht krijgt in de financiële prestaties van je zonnestroomsysteem, hangt in de eerste plaats af van de commerciële exploitatiestructuur waar je voor hebt gekozen. Heb je als eigenaar in zonnepanelen geïnvesteerd, of misschien ben je een vastgoedeigenaar of huurder die zonnepanelen huurt? Afhankelijk van de structuur, kijk je naar andere cijfers. (Nieuwsgierig aan welke structuur je het meest kunt verdienen? Dat lees je in dit artikel.)  
 
Om de financiële prestaties inzichtelijk te krijgen is het vereist om toegang te hebben tot een aantal verschillende databronnen en deze vervolgens bij elkaar te brengen: 

  • Allereerst is inzicht de opwek van de zonnesystemen vereist, hoeveel kWh is er opgewekt. 
  • Vervolgens moet er een vertaalslag gemaakt worden van kWh naar euro’s. Dat wil zeggen welke kWh heb ik niet hoeven inkopen, wat was de kWh waard op het moment dat hij werd opgewekt (time of use) en waar is de opgewekte kWh naartoe gegaan? Om dat laatste te bepalen zijn verbruiksgegevens van de locatie nodig.  
  • Daarnaast moeten aanvullende effecten van bijvoorbeeld de SDE-subsidie maar ook de vermeden transportkosten worden meegenomen om tot een zinnige rendementscalculatie te komen. 
 

Welke bronnen moet ik allemaal inzichtelijk hebben als ik hier zelf een spreadsheet voor wil bouwen?  
De moeilijkheid zit hem in het ontsluiten van alle informatie, want het aantal partijen en andere factoren waar je mee te maken hebt is onoverzichtelijk: 

  • Omvormerportal 
  • Netbeheerder 
  • Meetbedrijf (BPM & hoofdmeter) 
  • RVO (voor SDE) 
  • Energieleverancier (voor de tarieven) 
  • Vermeden belastingen en transportkosten in ogenschouw nemen 
  • De afspraken die gemaakt zijn tussen huurder en verhuurder t.a.v. het zonnesysteem.  
 

4. Hoe verreken ik de kosten en opbrengsten van zonne-energie op mijn zakelijk vastgoed met mijn zakelijke huurders? 
In een ander artikel hebben wij uitgelegd wat de verschillende exploitatievormen zijn voor zonnesystemen en hoe die het verdelen van de taart beïnvloeden. Om de vraag te beantwoorden kijken we naar de casus waarin de eigenaar van het vastgoed en het zonnesysteem een huurder heeft. In dit geval zal er een bepaalde verrekening met de huurder plaats moeten vinden om de waarde van het vruchtgebruik van de installatie te ontsluiten. 
 
Maar de wijze waarop je de verrekening uitvoert kan wel van belang zijn. Op basis van welk tarief vindt een verrekening plaats? En zijn een aantal juridische structuren die denkbaar zijn, die ook bepaalde commerciële haakjes hebben. Denk bijvoorbeeld aan het verlengen van de huurperiode of de zonnepanelen gebruiken als argument om de huurprijs wat te verhogen wat de waardering weer ten goede komt. Het kan dan zo zijn dat het loont om wat voordeel weg te geven aan de huurder om dit later op een ander vlak terug te pakken. Wij zien geregeld dat wat begint met een discussie over hoe de kosten van de zonnepanelen te verdelen, eindigt met een herstructurering van de gehele huur.  
 
We krijgen geregeld de vraag te rapporteren in geval van split-incentive. Dit geeft immers inzicht in rendementen voor de verhuurder en in hoeverre de samenwerking een voordeel oplevert voor de huurder. Daarnaast geeft het inzicht in de risico’s die onderling verdeeld zijn. Tot slot willen veel van onze cliënten hun huurders aantonen dat ze een fair deal hebben met het huren van het zonnesysteem.  
 
Daarnaast horen we nog altijd dat verhuurders claimen niets in een investering in een zonnesysteem te zien omdat de huurder niet zou willen meewerken. Ook zonder meewerkende huurder kan je een mooi rendement realiseren op je object met zonnepanelen en ook dan komen deze rapportages goed van pas.  
 

5. Welk effect heeft mijn zonnesysteem op mijn CO2-emissies en labelprestaties? 
De motivatie om PV-panelen op een dak te leggen verschilt van eigenaar tot eigenaar. Waar de een louter geïnteresseerd is in rendement, zijn er ook steeds meer investeerders die hier vanuit een ESG-gedachte naar kijken. Dit is ook gedreven doordat huurders vaak meer over hebben voor duurzamer vastgoed en institutionele investeringsfondsen ook beoordelen op hun ESG-activiteiten, denk daarbij aan GRESB (Global Real Estate Sustainability Benchmark). Daarnaast speelt wetgeving in toenemende mate een rol.  
Bij elkaar alle reden om niet alleen de rendementen in de gaten te houden maar ook de vermeden CO2-uitstoot. Hiervoor is de ook de time of use van de kWh’s benodigd, zoals in vorige vraag uitgelegd.   
 
De wet- en regelgeving vereist steeds meer rapportage over bijvoorbeeld Scope 1-, 2- en 3-emissies. Dit zijn de richtlijnen die de EU-commissie heeft opgesteld. Wij horen hierover veel van klanten. Onze CO2-berekeningen kunnen een kleine input zijn voor deze bredere rapportage. De meeste klanten hebben geen tijd om zelf CO2-compensaties te berekenen. Met een eenvoudig dashboard in een app kun je deze CO2-cijfers direct op je desktop of mobiele apparaat bekijken. En als je wilt, leggen we ook uit hoe we tot de berekeningen zijn gekomen. 
 

6. Worden de subsidies van mijn zakelijk vastgoed goed beheerd? 
Bij het verkrijgen van de SDE-subsidie is er een bepaalde informatieplicht naar het RVO, 15 jaar lang. Iedere vijf jaar moet je de subsidie opnieuw registreren. Veel partijen laten hier geld door liggen doordat bepaalde opwekcijfers niet goed doorkomen. Het komt ook voor dat er geld moet worden terugbetaald omdat men te veel ontvangen heeft en niet weet op welke cijfers het voorschot en de daaropvolgende afrekening is gebaseerd.  
 
De overheid maakt er een administratieve uitdaging van om alles op orde te houden, lang niet alle investeerders hebben hier de resources voor. Dit geldt overigens niet alleen voor SDE maar voor alle subsidievormen.  
 

7. Ik verkoop een gebouw. Waarom is het zo belangrijk om mijn dossier over zonne-energie op orde te hebben? 
Het begint al bij de ontwikkeling; denk aan constructieve berekeningen, daktekeningen tot aan uitvoer. Denk ook bijvoorbeeld aan ‘As built’-tekeningen van de installatie zelf. Die heb je niet alleen nodig voor het effectief monitoren van je systeem maar ook bij de periodieke Scope 12-keuringen (elke 3-5 jaar). 
 
Het goed op orde hebben van alle documentatie werkt in het voordeel van de verkoop van een gebouw. Het belangrijkste element is het dossier als je je vastgoed met daarop een zonnesysteem verkoopklaar wil maken. Er zijn hier meerdere voordelen. Als het dossier niet op orde is en je kan als verkoper niet heel goed uitleggen wat nu de value add is, dan gaan kopers dit vaak gebruiken als argument om de prijs te drukken. Het tegenovergestelde is merkbaar wanneer het dossier wel helemaal klopt en de verkoper goed kan uitleggen wat de value add is. Bijvoorbeeld: hij heeft dit kunnen gebruiken in onderhandelingen met de huurder of doordat hij een mooie kasstroom realiseert met teruglevering.  
 

8. Welke verdere optimalisatie van mijn zonnesysteem en omliggend ecosysteem is er mogelijk? 
Iedereen leest in de kranten dat het net steeds voller raakt, wat congestie tot gevolg heeft. Daarnaast lezen we ook over negatieve energieprijzen. Vroeger was dit iets voor de zomerdagen maar met meer zonnepanelen en dus ook meer kilowatturen als gevolg gebeurd dit steeds vaker. Daarbij loont het dus om goed na te denken over hoe je rendement optimaliseert. Bijvoorbeeld door het flexibiliseren van het energieverbruik, maar ook dynamische energiecontracten en curtailment kunnen van belang zijn.  
 
In principe wil je altijd zo veel mogelijk kWh opmaken als de zon schijnt (curtailment/negatieve energieprijzen zijn de uitzondering als je stroom aan het net levert). Als de zon schijnt heb je immers veel productie van goedkope Kwh. De term die hier veel gebruikt wordt is gelijktijdigheid. Zaken om hiertoe te komen kunnen uiteenlopend zijn. Denk bijvoorbeeld aan 
- aanpassing van oude installaties met nieuwe zonnepanelen of nieuwe omvormers.   
- EV-laders inzetten en sturen, nu laad je de auto’s die overdag geparkeerd staan ook nog voor een veel aantrekkelijker tarief dan wat je krijgt in geval van netleveren.  
- Je productieproces aanpassen daar waar mogelijk. Denk aan overdag harder koelen, servers laten draaien etc.  
- Als laatste hoor je steeds vaker over opslagfunctionaliteit. Het is natuurlijk maatwerk maar soms kan je met relatief kleine batterijen en dus investeringen de gelijktijdigheid flink omhoog krijgen.  Batterijen helpen niet alleen om het verbruik en de gelijktijdigheid van gebouwen te ondersteunen, maar ook om het net te stabiliseren. 
 

9. Ik heb al gegevens van mijn zonnesysteem, waarom heb ik nog meer advies nodig? 
De productierapportage vertelt je niet hoe het systeem optimaal zou moeten functioneren. Je zult daarbij ook moeten begrijpen hoe het systeem ontworpen is en wat de verwachting is. Daarnaast dat de panelen op den duur degraderen en je hebt te corrigeren voor weersdata, de temperatuur en het aantal zonuren en de instraling ervan. Al deze factoren zijn kleine puzzelstukjes in het vaststellen van de werkelijke technische functionering van een systeem.  
 
Kan mijn huidige O&M-partij me over deze nuances informeren?  
Traditionele O&M providers rapporteren vooral over onderhoudsactiviteit en -productie. Zo kijken ze niet naar verbruiksdata en is split incentive-materie al helemaal buiten hun comfort zone.  
 
Dit is waarom Solar Asset Management belangrijk is als je het optimale uit je zonnesystemen wilt halen. Wij combineren diverse productie-, meet- en zelfs piekcapaciteitsgegevens in onze rapportage om het hele plaatje te laten zien. Bij grootschalige utility-scale solar projecten zit er altijd een O&M-partij naast de Solar Asset Manager. Dit wordt steeds gebruikelijker bij commercieel vastgoed waarop zonnesystemen geplaatst zijn. 
 

10. Ik heb verschillende vastgoedlocaties met panelen, laadpalen en/of een batterij. Hoe bewaar ik het overzicht?   
Dat is lastig. Je hebt vast verschillende typen materialen gebruikt op de verschillende locaties. Zo heeft iedere omvormerproducent zijn eigen portaal. Daarnaast hadden we al geconcludeerd dat je ook overzicht moet hebben in de:  
- Omvormerportal 
- Netbeheerder 
- Meetbedrijf (BPM & Hoofdmeter) 
- RVO (voor SDE) 
- Energieleverancier (voor de tarieven) 
- Vermeden belastingen en transportkosten in ogenschouw nemen  
- Afspraken die gemaakt zijn tussen huurder en verhuurder t.a.v. het zonnesysteem. 
- Werkelijke productie in relatie tot de productiegaranties van de EPC. 
 
Dus heb je vijf locaties met zonnesystemen dan heb je het al snel over 35 verschillende datasets, die je moet combineren op de juiste wijze om er een zinnige conclusie uit te trekken. Heb je daarnaast ook nog laadpalen en/of opslagfunctionaliteit, dan gaat dit aantal databronnen natuurlijk exponentieel omhoog. En dan hebben we nog de verschillende juridische exploitatievormen. 
 
Wil je weten hoe dit in de praktijk voor jouw zonnepanelen, laadpalen, batterijen en/of carports werkt? Kom dan met ons in contact.